Gayrimenkul Değerleme Nedir?

Sıkça Sorulan Sorular

Gayrimenkul Değerleme Nedir & Değerleme/Expertiz Raporu Hakkında Merak Edilen Sorular

Gayrimenkul Değerleme Uzmanlarınca hazırlanan, rapor konusu gayrimenkulün yasal ve mevcut durumunu ortaya koyan, taşınmaz ile alakalı tüm veriler ve taşınmazın değerini etkileyecek tüm faktörlerin incelenerek gayrimenkulün güncel piyasa değerini belirleyen rapora denir.

Gayrimenkul ve/veya gayrimenkule bağlı hak ve faydaların, bağımsız, tarafsız ve objektif bakış açısıyla ele alındığı, piyasa/pazar, ekonomi, arz-talep, mevcut ve yasal durum, kısıtlılık, konum, çevre vb. faktörlerin bir arada değerlendirilerek, adil piyasa koşullarında, değerleme uzmanının bilgi, tecrübe ve kanaatini ve onun sorumluluğu ile “gerçekçi değerin” tahmin ve takdir edilerek, kullanıcı ve/veya kullanıcılara sunulan, “güvenilir” rapor/ları tanımlar.

Özel, yasal, kanuni ve/veya hukuki gerekliliklerde, sadece bilgi edinmek amaçlı veya zorunluluk gereği ( SPK ve BDDK mevzuatı gibi mevzuatlar gereği ), ilgili kişi ve/veya kurumlara sunulmak üzere, bağımsız değerleme şirketleri ve/veya uzmanları tarafından hazırlanmış, değerleme raporlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Kullanım alanları detayları için; Raporlama / Ekspertiz Raporu Kullanım Alanları linkine tıklayınız.

Gayrimenkul değerleme raporlarının, gayrimenkul sektörü içerisindeki hem bireysel hem de kurumsal çalışmalardaki önem ve gerekliliği konusundaki farkındalık her geçen gün artmaktadır. Birçok sorunla karşılaştığımız gayrimenkul sektöründe, hem resmi kurumlar hem de özel kurumsal firmalar ve şahıslar, bu duruma mahal vermemek için SPK lisanslı uzmanlarca hazırlanmakta olan gayrimenkul değerleme raporu talep etmekte, hatta bazı kurum/firmalar ekspertiz raporlarını zorunlu kılmaktadır. Bunun sebebi, gayrimenkulün yasal (tapu durumu, ruhsat, iskân, mimari proje vb.) durumu ile mahal durumu (yapının mevcut durumu) hakkında aldıkları rapor sayesinde hem taşınmazın güncel piyasa değeri hakkında hem de değere etki eden tüm olumlu-olumsuz verilere sahip olarak gayrimenkul teminatı veya ticareti sonucunda ortaya çıkabilecek olası riskleri önceden bilerek bunları minimuma indirmek amaçlanmaktadır.

  • Emlak alım ve satımlarında doğru fiyat üzerinden ticaret yapılması ve gayrimenkule ait bir risk söz konusu ise önceden tespit edilmesi.
  • Yabancıya gayrimenkul satışlarında ve Vatandaşlık başvuru sürecinde,
  • Şirket birleşme, devralma, ortaklık giderme vb. işlemlerinde,
  • İntikallerde miras paylaşımı, boşanma sürecinde mal paylaşımı sürecinde,
  • Kamulaştırma, kira artışı vb. hukuki uyuşmazlıklarda,
  • Geriye dönük değer ve kira değer tespiti hesaplamalarında,
  • SGK borçlarının yapılandırılmasında,
  • Vergi Daireleri, Esnaf ve Kefalet Odası vb. her türlü teminat işlemlerinde kullanılmaktadır.

Bazı devlet kurumlarıyla ipotek – teminat yöntemi ile çalışan şirketler gayrimenkul değerleme (gayrimenkul ekspertiz) raporu talep etmektedirler. Alanında uzman SPK lisanslı değerleme uzmanlarınca hazırlanan, gayrimenkul değerleme raporları ağırlıklı olarak bireysel ihtiyaçlar için kullanılmakla birlikte özel ve kurumsal firmalardaki başlıca kullanım alanları ile birlikte aşağıda sunulmuştur:

  • Bireysel satıcıların mülklerini doğru fiyat üzerinden pazara çıkarması ve ekspertiz raporları ile alıcı tarafı ikna ederek en hızlı şekilde satışların sonlandırılmasında,
  • Bireysel alıcıların satın alacakları mülkleri piyasa değerinden alması ve gayrimenkulün tapu ve belediye kayıtlarında mevcut olası olumsuzluklardan satın alma süreci öncesinde haberdar olunmasında,
  • Borç karşılığı gayrimenkul değişimlerinde alış – satış fiyatının belirlenmesinde,
  • Şirketlerin kiralama işlemlerinde ‘’aylık/yıllık kira değer tespiti’’ aşamasında,
  • Şirketlerin, gayrimenkullerin değerinin belirlenmesi aşamasında,
  • Şirket birleşme ve devralma işlemlerinde,
  • Şirket ya da firmaların ortaklıklarını sona erdirmesinde,
  • Yapılması düşünülen yatırımların, yıllar itibarı ile yaratacağı gelirlerin giderlere oranı ve bugünkü proje değerinin tespiti çalışmalarında,
  • Boşanma sürecinde mal paylaşımı aşamasında,
  • Mirasla mal intikalinde adil mal paylaşımı istenildiğinde,
  • Hisseli tapuya sahip mülklerde alım – satım aşaması anlaşmazlıklarında,
  • Geri yönelik değer ve kira değer tespiti araştırmasında,
  • Gayrimenkul danışmanlarının portföylerinde yer alan gayrimenkullerin alım – satım ve kiralama uygunluk durumu araştırmasında,
  • Gayrimenkul danışmanlarının satış aşamasındaki mülkleriyle ilgili alıcı ve satıcı arasında güvensizliği ortadan kaldırma aşamasında,
  • Kamulaştırma sürecindeki değer tespitinde ve olası problemlerin tespiti aşamasında,
  • SGK borçlarının yapılandırılması, teminat ve taksitlendirme işlemlerinde,
  • Vergi Dairelerine teminat göstermek amaçlı,
  • Esnaf ve Kefalet odası gibi sıralayabileceğimiz birçok resmi kurum ve kuruluş için,

Konut değerleme raporu içeriği, konusunda uzman ve deneyimli gayrimenkul ekspertiz uzmanları tarafından gerçekleştirilmektedir. Hazırlanacak raporlar; değerleme şirketlerinde kontrolör ya da SPK tarafından görevlendirilen lisanslı denetmenler tarafından yapılır. Şirketlerin %10 ve üzerinde hissesine sahip olan sorumlu değerleme uzmanları tarafından kontrol edilerek onaylanmaktadır.
Gayrimenkul değerleme raporları içinde;

  • Taşınmaza ait TAKBİS belgesi
  • Gayrimenkulün Tapu ve Belediyede bulunan inşaat ruhsatı
  • Yapı Kullanım İzin İskân Belgesi
  • Gayrimenkulün projesi
  • İmar ve kadastral paftası belge fotoğrafları
  • Verilerin yazılı hali
  • Değere esas olan veriler

Rapor; uzman ekspertizler tarafından uygun değerleme yöntemleri kullanılarak objektif şekilde değerlendirilmektedir.

Konut değerleme raporu geçerlilik şartları için bazı koşulların oluşması gerekir. Bu koşulların oluşmaması durumunda rapor geçersiz sayılır.
Raporun geçerli olabilmesi için;

  • Ülkenin ekonomik şartlarının değişmemesi
  • Ülkenin siyasal yapısında büyük farklılıkların olmaması
  • Gayrimenkul üzerinde doğal afetler sonucu herhangi bir zararın oluşmaması
  • Toplumsal hareketler adına gayrimenkulde fiziki ve ekonomik zararların olmaması
  • Değerleme sonrasında ana binada ve bağımsız bölümlerinde hasarın oluşmaması
  • Değerlemenin sonrasında konutun bulunduğu bölgenin imar planında değişiklik olmaması

Aynı zamanda alıcının kimliğinin değişmemesi, mülkün yeniden geliştirilme olasılığının olması, çevrenin kirlenme olasılığı gibi varsayımlar dikkate alınmaksızın rapor geçerlilik süresi 1 yıldır

up